Senin, 24 September 2012

MARTUA RAJADOLI DOHOT ANAKNA

Adong ma najolo sada halak, namorgoar Mortua Rajadoli, sada do anakna. Dung magodang anakna i, disuru ma ibana mangoli alai ndang olo. Alai dung sai didasdas anakna i, so olo, didok amana i ma sipaingotna songon on: “Ale amang! Ndang hatingkian pambahen ni Debata, atik andor na jolojolo tos, manang punggur na jolojolo madabu; molo tung di suda ni hosangkon nama ho asa mangoli, sai ingot damang ma hatangkon: So tung mangoli damang tu boru ni nambura maduma, manang tu boru ni nambura mamora; ai ia ro halak napogos marsali tu halak na songon i, molo salpu sadari padan panggarar ni porutang i di utang na; manigor so tartaon do pangkuling ni i. Na pis do mata ni i di na pogos, jala na lea do rohana di na dangol. Ai songon i do pangalaho ni jolma, naung sian gambo i gabe tardarat, muba do talmis ni porhatahatana. Asa molo tung mangoli damang sogot, oli ma boru ni raja naung leleng manang pinompar ni na mora hian. Ai tung sura pe pogos porniahapan di nasida, sai natureture do i morpangalaho dohot morpangkuling; butong pe i, sopola panihalnihalon, male pe i, so pola mortutungkian, ala naung dipeami hian dirina di haraparon manang dihabosuron.”
Ndang pola sadia leleng nari mate ma Mortua Rajadoli, jadi disuru inana ma anak na i mangoli. Diunjuni roha ni anah i ma hata sipaingot ni amana na jolo, asa tangkas diboto sintongna. Ditopot ma boru ni nambura mamora; dung saut di ibana boru i, dihapadothon ma mulaulaon. Alai di na sadari laho ma hela i mordengke mangihuthon angka dongan na, isi ni luat i, dirimpu rohana, lomo roha ni simatuana di na niulana i. Dung bot ari, ro ma ibana sian pordengkean i mamboan godang dengke, jadi dilehon ma tu simatuana.
Muruk situtu ma simatua na i manjalo dengke i, songon on ma didok, “Ilangki ale amang, dibahen hamu na sai godang siulaon di huta on, so dung hurangan ingkau hamu di bagas on, tung gabe dipaurak hamu hami morhite sian porualaonmuna on!”
Jadi didok hela na i ma,”Manangko do iba da inang maila, matua adat ni sipanganon do buaton! Anggo morujuuju jadi do, unang tung i do pinaulaula ganup ari. Gari ondop ni ula, nda tung pola haurahan i; ai ndada adong jolma i na marlobilobi sai nahurangan do; ai na tabo do ale inang na binuat ni tangan.”
“Olo da amang, morrupa do ulaon ni hela ni namora; di huta ma hamu so, molo soringkot rohamu mulaulaon!’ ninna simatua na i.
Jadi sai so ma hela i di huta, ndang olo be ibana mulaulaon songon nasailaon.
Alai dibagasan na gumaleamleam i hela i di huta, dipangido rohana ma, ibana naeng mordalani, jala laos diida ma sangkot bodil di rompean i. Ala ni i ditahi rohana ma laho mangiran tu harangan. Marsogot ni ari i laho ma ibana mangiran, jadi dapotsa ma sada aili; las ma roha ni simatuana i manjalo nabinoan ni hela na i.Saleleng diula ibana pangiranon i, ganup laho muli ibana, sai adong do diboan. Dung i di na sadari diujuni helana i ma simatuana i songon on. Dipangido hela i ma tu simatuana ingkon dohot tunggane na i mangiran ursa na bolonna sahali i, asa dapot. Jadi dioloi simatuana i ma pangidoan ni helana i, alai di na laho borhat nasida na mangiran i, didok simatuana i ma sipaingotna “Maol bahen hamu laemi, manatmanat hamu mamodil!”
“Olo,” ninna hela i, jadi borhat ma nasida. Dung sahat nasida ro di inganan ni ursa i, dipajuju baoa i ma biangna Sigompulmarunung-unung mangkehe ursa i. Dung hehe ursa i, dibodil ma, laos mate. Dungkon ni dung peak ursa na binodil na i, morsurak ma tunggane na i sian las ni rohana. Dung sahat nasida ro di hamatean ni ursa i, ditallihi hela i ma anak raras, paulihon sada pansapansa inganan ni tunggane na i, tipak dipauli morsopo.
Jadi dung sun dipauli pansa i, ro ma hatana tu laena i songon on, “Ale lae, peak do nuaeng di jolonta ursa na tabodil i; alai beha ma nuaeng roham? Talapa annon ursa on, so manang na tarboan hita sude tu huta: husuru hamu annon tu huta mangalapi amanta asa adong donganta mamboan, atik mabiar hamu di dalan. Dumenggan ma anggo di rohangku di pansa on hamu modommodom mangingani ursa on, asa laho ahu tu huta mangalapi.”
Denggan ninna tungganena i, “alai hatop ma hamu ro sian i!”
Dung i laho ma hela i tu huta, ditadingkon ma tungganena i di pansa na pinaulina i. Hape dung ro di harbangan i helai mangangguk badar ma ibana songon on, “Iale inang! Sapot ni nipingkon! Mate laengku hubodil hurimpu ursa!”
Sai songon i ma ibana mangangguhi sahat ro di huta, jala sai dipangompasompashon do dagingna i. Alai dung dibege simatuana naung mate anak na i, muruk ma ibana songon on, “Maup sadarion ma ho, ale anak ni asu sian huta on, tagonan do anakhu na sasada i sian ho!”
Didapothon nambura mamora i ma helana i laho mamunu nian; alai maporus ma anggo hela i tu hamatean ni ursa i; tusi pe sai tong do diponsa. Dirapus namangarapus pe nambura mamora i, ndang tarrapussa. Alai dung lam donok na nilele dohot pangalele tu hamatean ni ursa i, ala ni gaor ni jolma i, joujou ma na di pansa i, ninna ma, “Angguk beha do i, ale! Ise do hamu nagaor i?”
Umbege joujouna natorop i, sip ma nasida manangi. Jadi ditanda na ro i ma soara i. “Rupa soara ni sianu do i? Na disi do hulaning ibana?” angka ninna be.
Jadi dipahatop nasida mandapothon na manjoujou i. Dung sahat angka natorop i ro di hamaten ni ursa i, gabe diida nasida ma dakdanah i padopadop ursa nabolon i.
Jadi totong be ma roha nasida mida pangunjuni ni hela i di simatuana i. Alai dung diantusi simatuana i roha ni hela na i, diampuni simatuana i ma salpu ni pangkulingna tu hela na i. Alai didok hela i ma.
“Olo da amang! Sinahe ma ursa on, asa muli hita; angkin pe hita torang manghatai!”
Disahe nasida ma ursa i, jala diporlehon ma bagian ni ginuk na ro i; dung i muli nasida. Andorang di na mardalan i nasida, diingot baoa i ma poda ni amana na hinan, na mandok: na so siolion boru ni nambura maduma dohot boru ni nambura mamora. “Songon on ma hape partorangna,” ninna rohana dibagasan.
Jadi dung sahat nasida ro di huta, didok baoa i ma hatana, “Gomgom dihamu ma borumu! Paulak hamu ma nasa sinamot naung jinalomuna; ai dang adong huida holong ni rohamu di ahu! Aut na tutu hape mate laengki binahenni otongku, napaihutonmuna do hape dagingkon tu si. On pe gabe ma hita!” ninna; jadi laho ma ibana.
Dung sirang ibana sian boru ni nambura mamora, ditopot muse ma boru ni nambura maduma.. Suang songon pangalahona di bagas ni nambura mamora, dibahen pangalahona di bagas ni nambura maduma, mordengke dohot morburu. Alai dihilala rohana ma disi dos do, ndang dia imbar ni pangalaho ni i. Sian i pe laos sirang boti do anak ni Mortua Rajadoli.
Asa dung sirang baoa ondeng sian boru ni nambura maduma, ditopot ma boru ni pinompar ni Raja naung leleng, alai nunga humurang anggo diporbuaton. Dung morujung langkan di si, diula ma disi ulaon hapadoton, porumaon ro di pordengkeon. Las situtu roha ni simatuana i mida helana i, jala sai mortaho ma simatuana i, ganup manjalo dengke na sian tangan ni helana i. Diula hela i huhut porburuon; ganup ro ibana sian pangirananna, sai adong do diboan ursa manang hije. Alai di na sadarfi diunjuni hela i ma roha ni simatuana i songon on. Diboan ma tungganena i tu pangiranan. Jadi dibodil nasida ma di si ursa rango nabolon. Dung mate ursa i, dipauli ma pansa songon naung pinajojor nangkin, dungi muli ma ibana. Alai dung mandapothon harbangan dibahen ma ibana songon na mangangguhi, didok ma, “Sapot ni nipingkon, ale inang! Mate laengku hubodil, hurimpu ursa!” ninna.
Dung ditanda simatuana i soara ni helana i, didapothon ma tu harbangan i, ditangkasi ma pangalahona.
Dung dijojor helana i pangalahona, didok simatuana i ma, “Hahuaon ma i ale amang! Naung i do ari ni laemi, ingkon bodil mamusa ibana; apala hapillitan pambahen ni Debata taringot tu hamatean ni jolma. Nuaeng pe, sip ma hamu! Apala tarpaihut andor namangolu tu andor na mate. Naung dua hamu jongjong anak di jolongku nian, hape ingkon tongtong nama sada paadopadoponku. Onpe, paboa morama morina laemi, beta hamu taalap bangkena i asa tipak tinanom.”
Derem situtu ma roha ni helana i umbege hata ni simatuana i. Jadi laho ma nasida tu hamatean ni ursa i; alai anggo hela ondeng sai mangangguhi do ibana ndang olo apulon ni simatuana i.
Dung sahat nasida ro di hamatean ni ursa i, diida simatuana i ma na mangolu do hape anak na i, jala paadopadop ursa rango na bolon. Jadi mornida i simatuana i, muruk situtu ma ibana tu helana i, “Boasa ma pola songon i bahenon ni damang tu hami! Pola songon na samburan rohanami dibahen hamu! Nang tung sura na tutu mate laemi, ba dia ma bahenonnami tu hamu? Tung tarpaihut hami ma na mangolu tu naung mate? Dao ma i! Ipe muli ma hita, taboan ma ursa on, assa gira niupa hamu dohot laem di huta!”
Dung i disahe nasida ma ursa i, jadi muli ma nasida. Dung ro di huta nasida, dijomput simatuana i ma porbue tu ulu ni na dua halah i papir tondina, dibuat ma babi na bolon bahen pangupa nasida. Jadi sonang ma anak ni Mortua Rajadoli di bagas ni simatuana i, gabean maulibulung moranak morboru.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar